Những bất cập khi điện mặt trời mái nhà bùng nổ

đến thời điểm bây giờ, tổng hiệu suất gắn lắp về điện mặt trời trên cả nước đã đạt đến khoảng 19.400 MWp (trong đó có gần 9.300 MWp là điện mặt trời mái nhà), tương ứng khoảng 16.500 MW – chiếm khoảng 25% tổng hiệu suất gắn lắp nguồn điện của hệ thống điện Quốc gia.

Theo số liệu thống kê, toàn bộ sản lượng điện phát từ điện mặt trời trên toàn quốc trong cả năm 2020 là 10,6 tỷ kWh (trong đó riêng điện mặt trời mái nhà là 1,16 tỷ kWh), chiếm khoảng 4,3% tổng sản lượng huy động nguồn toàn hệ thống điện quốc gia.

khá khó khăn trong vận hành hệ thống điện 

Mặc dù nếu căn cứ số liệu thống kê là tổng hiệu suất điện mặt trời chiếm khoảng 25% hiệu suất gắn lắp nguồn điện toàn hệ thống Tuy nhiên với đặc điểm tự nhiên của điện mặt trời là phụ thuộc lớn vào thời gian nắng trong ngày, có nghĩa là nắng mạnh thì phát nhiều điện và tắt nắng thì không phát điện cũng đã bộc lộ những khá khó khăn, bất cập trong vận hành hệ thống điện.

Do đặc điểm thời tiết từ tháng 9 trở về cuối năm có xu hướng lạnh dần nên phụ tải hệ thống điện quốc gia chuyển sang mẫu điển hình của mùa lạnh. Như số liệu ở trên, nếu tổng hiệu suất điện mặt trời trên cả nước là 16.500 MW thì cũng đã tương đương khoảng 40% phụ tải toàn quốc vào lúc thấp điểm buổi trưa.

Từ hình dáng biểu đồ phụ tải ngày điển hình gần đây, có thể nhận thấy một số đặc điểm của vận hành hệ thống như ở hình trên, đó là:

– Có thời điểm xảy ra hiện tượng thừa hiệu suất vào giờ thấp điểm trưa khoảng từ 10h-14h (nhất là vào các ngày nghỉ cuối tuần, nghỉ lễ) do lúc này phụ tải xuống thấp Tuy nhiên bức xạ mặt trời lại tốt nhất trong ngày.

– Mặt khác, vào giờ cao điểm tối (khoảng từ 17h30-18h30) là thời điểm mà nhu cầu tiêu thụ điện cao nhất trong ngày, hệ thống điện cần một lượng hiệu suất phát điện siêu lớn Tuy nhiên lúc này khả năng đáp ứng của hàng chục nghìn MW điện mặt trời hầu như không còn. Do đó, để cam kết cung cấp điện, hệ thống điện luôn cần phải duy trì sẵn sàng một số tổ máy phát điện truyền thống.

Bên cạnh hiện tượng chênh lệch về hiệu suất phụ tải ở các thời điểm trong ngày, thì nhu cầu phụ tải giữa ngày làm việc và ngày nghỉ cũng có sự chênh lệch siêu lớn. trong đó giá trị chênh lệch giữa hiệu suất đỉnh của ngày nghỉ và ngày thường trong tuần lên đến khoảng 5000 MW, nên vào những ngày nghỉ cuối tuần, Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia đã phải ngừng dự phòng nhiều tổ máy nhiệt điện than (NĐT) và tuabin khí (TBK) trên cơ sở cam kết đủ số tổ máy nối lưới tối thiểu theo điều kiện kỹ thuật của hệ thống (cam kết khả dụng, chế độ điện áp, giới hạn truyền tải,..).

Có thể thấy tỷ trọng của các nguồn năng lượng tái tạo trong hệ thống điện trở nên tăng và kèm theo đó là tính bất ổn định trong vận hành cũng gia tăng tương ứng, cộng thêm nhiều nguyên nhân khách quan bất lợi như: 

(i) Phụ tải tăng trưởng thấp hơn dự kiến do ảnh hưởng của đại dịch SARS-CoV-2; 

(ii) Chênh lệch giữa phụ tải cao điểm và thấp điểm trong ngày siêu lớn; 

(iii) Phụ tải cao điểm buổi chiều có hiệu suất lớn Tuy nhiên không còn điện mặt trời hỗ trợ dẫn đến nhiều khá khó khăn cho công tác điều độ hệ thống điện.

Để cam kết an ninh, an toàn trong vận hành hệ thống điện, Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia không thể huy động toàn bộ hiệu suất khả dụng của nguồn điện, trong đó có cả các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió và điện mặt trời vào các giờ phụ tải thấp điểm vào buổi trưa, các ngày nghỉ cuối tuần hoặc các dịp lễ-tết, và ngay đến đây là dịp nghỉ Tết dương lịch và Tết Nguyên đán 2021.

Việc điều độ, huy động hiệu suất các nhà máy điện trên hệ thống vẫn đã và đang được thực hiện thông qua hệ thống AGC (Automatic Generation Control) là hệ thống dụng cụ tự động điều chỉnh tăng giảm hiệu suất phát điện nhằm duy trì vận hành ổn định toàn hệ thống. Hệ thống này sẽ tự động giám sát và tối ưu hóa điều chỉnh hiệu suất phát của các nhà máy điện, trong đó gồm có các nhà máy điện năng lượng tái tạo theo thời gian thực, cam kết tính công khai, minh bạch trong việc điều độ vận hành hệ thống điện quốc gia.

— Theo Cafef —

source https://goodstock.vn/nhung-bat-cap-khi-dien-mat-troi-mai-nha-bung-no/